ධාරාවේ ගමන් මග පාලනය කරන මාර්ග බාධකය, ඩයෝඩය හදුනා ගනිමු…

තාක්ෂණික ලිපි ලියන්නේ නැතිව සුරංගනා කථා කියන්න පටන් අරගෙන කියලා කට්ටිය බනින්න අරගෙන. සුරංගනා කතාත් තියෙන්න එපැයි නේද? කොහොම වුනත් කමක් නෑ මම පසුගිය ලිපියේ ඉදිරිපත් කරලා තිබ්බ පරිපථයේ ඩයෝඩ් කීපයක් පාවිච්චි කරලා තිබ්බා ඔබට මතක ඇති. ඉදින් අද අපි ඩයෝඩය ගැන ටිකක් කථා කරමු. මාතෘකාවේ තියෙනවා වගේම ඩයෝඩයක මූලික කාර්යය භාරය වෙන්නේ නම් ධාරාවේ ගමන් දිශාව පාලනය කරන එක තමයි. එක් දිශාවකට විතරක් යන්න පුලුවන් මහා මාර්ග තියෙන්නේ. අන්න ඒ වගේ තමයි ඩයෝඩයත්. ඩයෝඩයක් හරහා ධාරාවට ගමන් කරන්න පුලුවන් එක් දිශාවකට පමණයි. 

ඩයෝඩයක තියෙන්නේ අග්‍ර දෙකක් විතරයි. ඒ අග්‍ර ඇනෝඩය සහ කැතෝඩය යනුවෙන් හැදින්වෙනවා. ඒත් භාවිතාවේදී ඇනෝඩයට (+) අග්‍රය කියලත්, කැතෝඩයට (-) රිණ අග්‍රය කියලත් හැදින්වෙනවා. ඇනෝඩයට විදුලි සැපයුමක ධන විදුලියත් කැතෝඩයට රිණ විදුලියත් ලබා දීලා ඩයෝඩය හරහා ධාරාව ගමන් කිරීමට සැලස්වීම ඉලෙක්ට්‍රොනික භාෂාවෙන් පෙර නැඹුරුව කියලා හදුන්වන අතරම, ඇනෝඩයට විදුලි සැපයුමක රිණ විදුලියත් කැතෝඩයට ධන විදුලියත් ලබා දීලා ඩයෝඩය හරහා ධාරාව ගමන් කිරීමට බාධා පැමිණවීම පසු නැඹුරුව යනුවෙනුත් හැදින්වේ.

පසු නැඹුරුව

පෙර නැඹුරුව

ධාරාවේ ගමන් දිශාව පාලනය කිරීම මූලික කාර්යය වූවත්, අධි සංඛ්‍යාත ගුවන්විදුලි තරංග, ශ්‍රව්‍ය සංඛ්‍යාත තරංග බවට පත් කිරීමට, ප්‍රත්‍යාවර්ත විදුලි ධාරා සරල ධාරා බවට පත් කිරීමට, කිසියම් නිශ්චිත වොල්ටීයතාවයක් ස්ථාවරව ලබාගැනීම සඳහාත්, ආලෝක සංවේදී විදුලි ස්විචයක් ලෙසද යනාදී වශයෙන්  විවිධ කාර්යයන් සදහා යොදාගැනෙන විශේෂිත  වූ  ඩයෝඩයන් භාවිතාවේ පවතී. එක් වර්ගයක ඩයෝඩයක් භාවිතා කළ හැක්කේ විශේෂිත වූ එක් කාර්යයකට පමණක් වන අතර  ඒ ඒ වර්ගයන් අනුව ඩයෝඩයේ සංකේතයද පහත පරිදි වෙනස් වේ.

අවශ්‍ය වන පරිදි ඉදිරි ලිපි මගින් ඒ ඒ වර්ගයේ ඩයෝඩයන් සහ ඒවායේ කාර්යාභාරය සම්බන්ධව සවිස්තරාත්මක හැදින්වීමක් ඉදිරියේදී බලාපොරොත්තු වන්න.